Dzięcioł zielony

Dzięcioł zielony, nazywany przez księdza Kluka „żołną zieloną”, jest jednym z dziesięciu europejskich gatunków dzięciołów. Prof. Taczanowski w „Ptakach krajowych” pisze o nim tak:
Z wierzchu zielony, od spodu popielato zielonawy, na kuprze żółty, okolice oczów i licobrody czarne; wierzch głowy pąsowy; lotki białawo plamiste. U samca licobrody czerwono pociągnięte.

Na drzewie z profilu i od rzyci strony

Stary ptak ma tylną stronę karku, plecy, grzbiet i naramienniki zielone, plecy mniej więcej strychowane stosinowemi żółtawemi kreskami; kuper świetnie żółty. Cały spód popielatawo zielonawy, jasny, przechodzący na brzuchu w kolor żółtawy; brzuch i boki znaczone bardzo blademi i mało znacznemi plamami, na pokrywach podogonowych plamy oliwkowe, ciemniejsze. Skrzydła oliwkowo zielone; lotki czarniawe, na zewnętrznych chorągiewkach oliwkowo pociągnięte i białawo kratkowane, na wnętrznych mają białe okrągławe plamy. Cały wierzch głowy pokryty piórami ołowiasto popielatemi, z końcami świetnie cynobrowo pąsowemi, zakrywającemi prawie całkowicie kolor popielaty; na czalu czerwoność ta przechodzi w kolor żółtawy. Przednia część boków twarzy aż po za oczy i licobrody czarne; u samca na tych ostatnich środkowa część pąsowa, i to go jedynie od samicy odróżnia. Ogon czarniawy, oliwkowo lekko pociągnięty, jaśniejszemi pręgami w poprzek sterówek znaczony, na środkowych pręgi te jaśniejsze; spodnia strona sterówek bledsza i jaśniej pręgowana, spód skrzydeł biało zielonawy, ciemno pręgowany. Dziób popielato rogowy, ciemniejszy przy końcu, z białemi brzegami szczęki dolnej przy nasadzie; nogi ciemno popielate z szaremi pazurami; tęcze czysto białe. Szczecia nozdrzowe czarne.
Młodsze indywidua mają cały brzuch dość gęsto narzucony szaro oliwkowemi, strzałkowatemi plamami, boki zaś i pokrywy podogonowe takiemiż samemi pręgami falowane; prócz tego krótsze końcówki piór wierzchu głowy nie kryją tak dobrze tła popielatego.

Ojej!

Młody w pierwszem pierzu, jednakowy w obu płciach, ma plecy, grzbiet i naramienniki szaro zielone, upstrzone białawemi plamkami prawie czworokątnemi; boki zaś głowy i cały spód brudno białawe, gęsto upstrzone ciemno szaremi plamami, kreskowato podługowatemi na twarzy i szyi, a poprzecznie falowanemi na całym spodzie, coraz rzadszemi lecz szerszemi ku tyłowi. Pióra pokrywające wierzch głowy są tak samo jak u starych popielate, końcówki pąsowe krótsze i znacznie bledsze, przegrodzone od koloru nasady czarniawymi plamkami. Licobrody są słabo odznaczone od otaczających je części ciemniejszym cokolwiek kolorem i rzadszem białem upstrzeniem. Kuper blado żółtawy, w poprzek szaro zialonawemi pręgami znaczony. Skrzydła i ogon jak u starych, pokrywy tylko skrzydłowe mają jaśniejsze po sobie plamy. Dziób ciemniejszy, czarniawy, żuchwa tylko od nasady do połowy jasno zielonawa; nogi ciemno zielone, pazury szaro zielonawe; tęcze brudno białe; szczecia nozdrzowe białawo szare.
Jaja są stosunkowo najdłuższe i najszczuplejsze spomiędzy jaj krajowych dzięciołów; jedne łagodnie zeszczuplone w końcu grubszym, inne nagle; w wierzchołku mocno ścieńczone, lecz mniej więcej stępione w samym końcu, najgrubsze około 1/3 długości. Skorupa cienka, najgładsza i najmocniej połyskująca, mocniej przezroczysta. Pory gołem okiem widzialne, lecz nie tak wyraźne, jak na jajach dzięcioła czarnego.

Acha...

Gatunek ten żyje w całej Europie i w zachodnio północnej Azyi. U nas znajduje się we szystkich lasach, liczniejszy jest od dzięcioła czarnego, nie należy jednak do pospolitszych. Trzyma się zarówno lasów iglastych jak i liściowych, jednak te ostatnie przedkłada. Po dzięciole czarnym najostrożniejszy. Częściej siada na ziemi niż następujący [tj. zielonosiwy – przyp. moje]. Z wiosny jest bardzo krzykliwy; głos wydaje gwiżdżący, czysty i donośny, a przytem dosyć przyjemny; w innych porach rzadko się odzywa.
Później się gnieździ od innych, w końcu Kwietnia zaczyna dopiero wyrabiać dziupel, mający zewnętrzny otwór podobnie eliptyczny jak dzięcioła czarnego, ale o wiele mniejszy. Wybija go w rozmaitych drzewach, a głównie w sosnach, jodłach, dębach, bukach i olszach, dosyć jeszcze zdrowych, zwykle w połowie wysokości drzewa, częściej w tramie niż w gałęziach. W Maju niesie zwykle 6, a rzadziej 7 lub 8 jaj.