Piaskowiec

Piaskowca ks. Kluk nazywał biegusem piasecznikiem, a prof. Taczanowski opisywał tymi słowy:
Noga trzypalcowa, wierzch ciała brunatno, rudawo i białawo pstry, piersi i brzuch białe (odzież godowa). wierzch popielaty ze spodem białym (odzież jesienna). Plecy i wierzch głowy czarno i biało pstre, spód biały (młode).

Stary ptak w odzież godowej ma wierzch głowy i kark rudawo płowy, drobno upstrzony ciemno brunatnemi plamkami, zajmującemi środek każdego piórka; płaszcz brunatno, płowo i biało pstry w ten sposób, że każde pióro ciemno brunatne obwiedzione na plecach obwódką po bokach rudawą a białawą na końcu; barkówki mają prócz tego po sobie plamy rudawe, odosobniające miejscami części tła brunatnego w oddzielne plamy; przód szyi i boki twarzy białe, miejscami rudawo zafarbowane i posypane drobnemi brunatnemi plamkami; dalsze części spodu czysto białe (szczegół wspólny z biegusami); pokrywy skrzydłowe blado brunatne, białawo brzeżyste i miejscami rudawo poplamione; podskrzydłowe białe, brzegiem skrzydła drobno szaro plamiste. Lotki ciemno brunatne z białemi stosinami; na skrzydle dwa białe lusterka powstające ze skrajnych chorągiewek od nasady, zacząwszy od 5ej lotki, i z białych końców odpowiednich im nadlotek. Sterówki białe, szaro zafarbowane, coraz mocniej im dalej od brzegu, dwie środkowe brunatne, płowo obrzeżone, mają po dwie rudawe podłużne plamki na chorągiewce skrajnej.

Ptak w odzieży zimowej z wierzchu brudno popielaty,z czarnemi stosinami i drobnemi, brunatnemi płomyczkami na wierzchu głowy; cały spód wraz z bokami twarzy czysto biały. Ogon w tem odmienny, że środkowe sterówki są tego koloru jak inne, a skrzydła jak w odzieży poprzedzającej.
U młodych w pierwszem pierzu wierzch głowy białawy, czarno na środku upstrzony; kark brudno szarawy, plecy czarne, białawo grubo nakrapiane; cały spód, czoło, przód twarzy i smuga nad okiem białe; między okiem i dzióbem pręga brunatnawo szara; pokrywy skrzydłowe od przodu szeroko brunatno czarniawe, jednostajne, dalej szare, z szerokiemi białawemi końcówkami; reszta skrzydła i sterówki jak u starych, te ostatnie jednak ciemniejsze, mianowicie w końcach.

Jaja gruszkowate, miernie podłużne, tło mają zielone, jaśniejsze lub ciemniejsze, z plamami spodniemi szaro czerwonawemi, pośredniemi brunatnemi i powierzchownemi ciemno brunatnemi lub czarniawemi; na jajach o tle jaśniejszem bledsze plamy i przeciwnie. Plamy po większej części drobne, mniej więcej zaokrąglone, zmięszane z krótkiemi pokrętnemi kreskami, gęsto po całej powierzchni jednostajnie rozmieszczone (BEDÄCKER).

Ptak ten zamieszkuje północne okolice obu lądów; obfity w Laponii, Grenlandyi i Islandyi, gdzie posuwa się do 67° szer. półn., opuszcza te strony na zimę ciągnąć wzdłuż brzegów morskich i daleko się zapędza na południe na obu półkulach; postrzegany aż do krańców południowych Afryki i Azyi, równie jak w całych pobrzeżach amerykańskich. Rzadko podczas wędrówek zapędza się w głąb lądów ponad rzekami. U nas pamiętam tylko rok 1853, w którym w końcu Października spotykałem piaskowce w wielu miejscach nad Wisłą, w stadkach lub pojedyńczo między biegusami. Trzymały się czystych wybrzeży piaskowych. Przelatywały nizko ponad samą wodą odzywając się świergotliwo piskliwym głosem, i gęsto skupione; skoro tylko siadły na nagim piasku, natychmiast się tak jak śnieguły rozbiegały na dość znacznej przestrzeni. Nieostrożne, dawały się bardzo blizko podchodzić, a po strzałach w krótce zapadały i niewiele się tem odstraszały. Lot mają podobny do biegusów, a szybkiem bardzo bieganiem zbliżają się do dżdżowników. Okazy krajowe Gabinetu Warszawskiego z tego właśnie spotkania pochodzą. W Muzeum DZIEDUSZYCKICH we Lwowie znajdują się okazy bite z Załoścach i Pieniakach we wschodniej Galicyi w jesieni lat 1859, 1862 i 1870.

Gnieżdżą się na północy po piaszczystych wybrzeżach wód stojących międzylądowych, lecz niezbyt oddalonych od morza; znoszą po 4 jaja; więcej szczegółów nie podają naturaliści. Żywią się drobnemi owadami, skorupiakami, muszelkami i innemi tworami zwierzęcemi.