sobota, 9 lutego 2013

Biegus zdrobniały

Biegusa malutkiego prof. Taczanowski nazywał zdrobniałym i opisywał w ten sposób:
Z wierzchu czarno, rdzawo i płowo pstry; od spodu biały z szarą i rudawą pstrocizną u spodu szyi.
Stary ptak ma wierzch głowy od czoła białawy, ciemno pstry, dalej brunatno czarniawy, rudawo upstrzony i białawo popylony; kark rudawy, drobno nieznacznie ciemno pstry; pióra płaszcza brunatno czarniawe, oprowadzone szeroką rdzawą obwódką, po bokach i na barkówkach płowo białawą, przez co tworzy się gęsta pstrocizna, w której ciemne środki piór pokazują się tylko jako duże odosobnione plamy; kuper i środkowe ogonowe pokrywy brunatne, rdzawo brzeżyste; boczne pokrywy białe. Pokrywy skrzydłowe szare, od przodu ciemniejsze, czarniawe, jaśniej wązko obwiedzione; lotki szaro czarniawe z białemi stosinami i biało od nasady brzeżyste, tylne ramieniowe jasne z szerszemi białemi brzegami do końca dostającemi; nadlotki biało zakończone; spód skrzydła białawy, z czysto białemi pokrywami; sterówki środkowe i skrajne od innych służsze, tworząc ogon dwa razy wycięty, jasno szare, biało obrzeżone, środkowe ciemniejsze. Brew nad okiem i cały spód biały, u dołu szyi i na bokach piersi rudawe i szare gęste niewyraziste upstrzenie; przed okiem brunatno rdzawa smuga. Dziób, szczupły, równej długości z głową, i nogi czarne. Samica niczem się nie różni, cokolwiek tylko większa.
Ptak w odzieży zimowej ma płaszcz szaro popielaty ze śniademi środkami piór, stanowiącemi drobne plamki na głowie a grube na plecach, i z białawem obrzeżeniem każdego piórka. Czoło, szeroka brew i cały spód biały, boki tylko piersi szaro chmurkowane, a boki twarzy mniej więcej szaro zafarbowane; kuper i środkowe pokrywy ogonowe ciemno śniade, jednostajne. Reszta jak w odzieży poprzedzającej.
Młody ptak w pierwszem upierzeniu ma brudniejsze i mniej jaskrawe obwiedzenie piórek na głowie i płaszczu, prócz tego na tym ostatnim regularne szeregi z odmiennych biało płowych obwódek po bokach pleców i brzegach piór łopatkowych i barkowych; na pokrywach skrzydłowych plamy rudawe i takież obwódki nadlotek; środkowe sterówki rudawo brzeżyste; lotki ciemniejsze niż u starych, kark szarawy, nieznacznie ciemniej cieniowany; na spodzie białym boki i spód szyi lekko pociągnięte różowo szarawym odcieniem; a po bokach tylko szyi szare plamy tworzą niewielką przestrzeń plamistą, miejscami rudawo zafarbowaną; na uszach plama rudawa, nad okiem smuga biaława, przed okiem ciemno szara.
Jaja: jedyne z Syberyi, które w zbiorze P. BALDAMUSA widziałem, ma tło popielato zielonawo gliniste, spodnie plamki popielate, wierzchnie zielonawo brunatne; 28-20 mm. U BEDÄCKERA są gliniaste, brunatnemi plamkami gęsto upstrzone, gęściej przy podstawie, a w jednego wyraźna obrączka zgęszczona w koło podstawy.
Ojczyzną tego ptaka jest Europa i Azyja zachodnia; na lato udaje się do krajów przybiegunowych tych lądów, na zimę wydala się do Afryki i Azyi południowej, gdzie dosięga Przylądka Dobrej Nadziei i Indyj Wschodnich. Podobnie poprzedzającemu w przelotach do nas zalatuje; po tamtym jest najobfitszy.
Z wiosny bardzo rzadki, pod koniec dopiero Września naciąga mniej więcej licznemi stadami i tak samo jak tamten przebywa po brzegach szlamowatych Wisły i innych wód. W niektóre sprzyjające lata tak prawie obfity jak poprzedzający, w ogóle jednak o wiele rzadszy. Trzyma się w osobnych stadkach, lub niekiedy gromadki ich przyłączają się do innych gatunków. Zachowuje się bardzo podobnie poprzedzającemu, przebywa w tych samych miejscach, równie nieostrożny i piskliwy. Mięso dla małości wcale u nas nieposzukiwane.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz