wtorek, 25 listopada 2014

Łabędzie

Oto co pisał o łabędziach Mistrz Taczanowski:
Dziób równej długości z głową, równoszeroki, w nasadzie podniesiony, dalej w całej długości spłaszczony; paznogieć końcowy nie zajmuje całej szerokości dzióba, płaski i mało odznaczony; żuchwa nieco węższa i krótsza, okryta brzegami górnej szczęki; brzegi obu szczęk gęsto uzbrojone ostremi listewkami; nozdrza przyśrodkowe, zaokrąglone, na pzestrzał otwarte; uzdy nagie, zwężonym paskiem do oka dochodzące.
Głuchy, czyli niemy
Nogi krótkie, silne, ku tyłowi ciała posunione; palce długie, całkowicie błoną spięte; środkowy znacznie od skoku dłuższy; ksiuk nierozszerzony, cokolwiek wzniesiony.
Skrzydła długie i dość szerokie, o mocno przedłużonem przedramienium skutkiem czego tylne barkowe lotki równają się ze skrajnemi; lotka 2a najdłuższa.
Ogon krótki, klinowaty, o 20-24 sterówkach.
Głowa mała, ścieśniona, na bardzo długiej i wysmukłej szyi, o 23 lub 24 kręgach; ciało nieco ścieśnione; całe upierzenie bardzo sute, sprężyste i delikatne, podbite bardzo gęstym, wysokim i sprężystym puchem; rurka oddechowa bez żadnych rozdęć, u niektórych parę razy zawinięta.
Jaja eliptyczne lub jajowate, o skorupie dość grubej, gładszej niż w gęsich i mocniej połyskującej; pory liczne i wyraźne; tło białe lub cokolwiek zielonawe.

Gębiec, czyli krzykliwy
Łabędzie, objęte także przez LINNEUSZA w jednym rodzaju z kaczkami i gęśmi, stanowią charakterystyczne pod wszelkiemi względami skupienie, środkujące między dwoma wyżej wymienionemi rodzinami, tak z powodu wielu szczegółów budowy, jakoteż właściwości obyczajowych. Sąto ptaki najokazalsze i najsilniejsze z oddziału listkozębnych (Lamellirostres), zbliżone do kaczek kształtem dzióba, osadzeniem, krótkością i budową nóg, z właściwości zaś obyczajowych i niektórych innych względów więcej się do gęsi nakłaniające, a mianowicie ze ścisłego jednożeństwa, jednostajności barwy i głosu w obu płciach, jednokrotności pierzenia się itp. Żaden z najlepiej pływających ptaków nie dorównywa łabędziom w szybkości i łatwości pływania, żaden bowiem nie popycha się tak gwałtownie nogami, posiłkując się jeszcze podnoszeniem nad grzbiet przedramienia, przez co lotki drugorzędne i barkówki wysoko na wzór żagli nastawione wystawiają obszerną powierzchnię do popędzania przez powiew powietrza. Żaden też ptak nie przedstawia tak okazałej postawy na wodzie, do czego przyczynia się zgrabne wygięcie długie, wysmukłej szyi i małe nader zatapianie ciała. Nurzać się całkowicie nie mogą, lecz pogrążywszy całą szyję pod wodę mogą dość głęboko żerować zostając na powierzchni. Chód ich jest niedołężniejszy niż u wielu kaczek, ociężalszy i bardzo niezgrabny; dla tego też mało na ląd wychodzą, lecz po całych dniach pływają o odpoczywają na wodzie. Lot mają powolny lecz potężny, wykonywają go rzadkiemi i jednostajnemi poruszeniami skrzydeł, z wyciągniętą szyją i złożonemi pod ogon nogami.
Mały, czyli czarnodzioby
Żywią się głównie pokarmami roślinnemi, jakoto: trawą, różnemi wodnemi ziołami i ziarnem; jadają jednak prócz tego owady wodne i ikrę rybią. Gniazda budują po kępkach i wysepkach, wielkie, z rozmaitych roślin wodnych; niosą 5 do 8 jaj, które wysiadują przez 35 lub 36 dni. Samiec nie tylko  że dzielnie broni od wszelkich napaści, bijąc silnie skrzydłami nieprzyjaciół, lecz pomaga wysiadywać, wodzić i pielęgnować pisklęta. Biały kolor jest właściwy największej liczbie gatunków; młode są szare i w końcu roku drugiego przechodzą zupełną zmianę ubarwienia, prócz niektórych szczegółów, jak koloru dzióba, co się dopiero w trzecim roku po większej części ustala. Pisklęta podobnie jak gęsie, bardzo gęstym i delikatnym, włoskowatym puchem odziane. Głosy różnych gatunków są rozmaite, najczęściej dźwięczne, podobne do klarynetowego zadęcia.
Obcy, czyli czarny
Znanych jest dziesięć gatunków, rozmieszczonych po słodkich wodach całej kuli ziemskiej, brzegi morskie w czasach tylko wędrówek zwiedzających. W ogóle są bardzo łatwe do oswojenia i rozmnażania się pod opieką człowieka; żadnym w tym stanie nie ulegają zmianom i łatwo napowrót do stanu dzikiego wracają. Mięso ich w ogóle jak gęsie nie wiele warte, lecz zato pióra, puch i skórki puchowe po wyskubaniu pierza ważne artykuły użytkowe stanowią.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz