Czapla siwa

Czapla siwa, którego autor Myślistwa ptaszego nazywał "czaplą siwego pióra" jest naszą najpospolitszą czaplą. Oto co pisał o niej prof. Taczanowski:
Z wierzchu siwo popielata, od spodu biała; głowa biała, z szeroką czarną opaską przechodzącą ponad oczami, połączoną na czalu i przechodzącą w długi i wązki czubek obwisły.

Palec środkowy blizko dwa razy krótszy od skoku; pazury krótkie, grube, mocno łukowate.
U starego samca głowa jest biała z czarną szeroką smugą, idącą ponad oczami i obejmującą cały tył głowy, zkąd wychodzi na czalu długi czubek utworzony z kilku cienkich piórek, między któremi dwa najdłuższe równowązkie do siedmiu cali dochodzą; białe pióra na wierzchu głowy podługowate, mogą się dowolnie wraz z całym czubem podnosić. Szyja perłowo biała, znaczona na przedniej stronie podługowatemi czarnemi dużemi płomykami, u samego zaś spodu pióra długie strzępiaste, zakończone wązkiemi przedłużeniami, tworzą suty pęczek, na wzór brody zwieszony. 

Płaszcz popielaty, ozdobiony przez pióra pleców i barkowe, długie, strzępiasto w końcach rozpierzchłe, jaśniejszego koloru, rozpościerające się obficie na tle ciemniejszem. Środek spodu czysto biały, boki popielate, długie pióra pachowe okrywające boki piersi czarne, takież same pióra ciągną się po bokach brzucha między kolorami białym i popielatym. Lotki pierwszorzędne ciemne, czarniawo popielate; sterówki popielate. Dziób żółty, od nasady w większej połowie czerwono zafarbowany; naga skóra na przodzie oka ołowiasto popielata; nogi szaro czerwonawe; tęcza żółta.
Roczniaki mają krótsze piórka w czubie, kolor szyi ciemniej perłowy i mniej sute strzępiaste pióra grzbietowe.

Walk like an Egyptian...

U samicy białe pióra czołowe, śniado z przodu mniej więcej zafarbowane; czub bez wązko przedłużonych piórek; szyja po bokach i na tyle popielata; mniej sute strzępiaste pióra grzbietowe; po bokach piersi czarna przestrzeń pod pachami, dalej zaś po bokach brzucha mało czarnego koloru; reszta jak u samca.
Młodsze mają szyję mocniej popielatą i mniej sute ozdoby na grzbiecie.

Na młodych w pierwszem pierzu kolor popielaty brudniejszy; cały wierzch głowy popielaty, ciemniejszy na czubku; popielate boki głowy, boki i tył szyi; podgardle i sam przód szyi białe, ta ostatnia grubiej niż na starych centkowana, kolor tych centek bledszy, śniadawy, szczególniej ku dołowi; u spodu szyi pióra zwieszone krótsze, niestrzępiaste, popielate z białawą przez środek smugą; pióra puchowe śniade, z białemi smugami pośrodku; wyższa część piersi śniado strychowana, reszta spodu biała, na goleniach popielatawy kolor; skrzydła i ogon jak u starych. Dziób z wierzchu ciemno rogowy, od spodu podobnie jak nagie okolice oczów zielono żółtawy; nogi ciemno rogowe, zielonawo zafarbowane; tęcze siarczysto żółte.

Typowe miejsce występowania gatunku

Mieszka w całej Europie aż po Dronhelm w Szwecyi, a Azyi północnej i środkowej i w Afryce północnej. U nas najpospolitsza; szczególniej przez lato i pod jesień wszędzie się pokazuje przy wodach. Przylatuje w początku Kwietnia lub nawet w ostatnich dniach Marca i zabawia, dopóki tylko może, to jest w niektóre lata jeszcze się ją spotyka do końca Listopada. Gnieździ się w niewielu miejscowościach, w ostatnich nawet latach opuściły wiele osad swoich, w skutku wycięcia drzew, na których miały swe gniazda. Obecnie znam kilka tylko takich czaplarni, a mianowicie pod Płockiem w Skępem przy klasztorze Bernardynów i pod Czernicami o 2 mile od Przasnysza, na Podlasiu w Romanowie w ogrodzie, w Lubelskiem w Dęblinie przy samym ogrodzie. Prócz tego znam jeszcze kilka gajów, gdzie się po kilka odosobnionych gniazd znajduje. W Augustowskiem nigdzie nie widzialem ich osad, lecz wiem od świadków naocznych o dwóch licznych osadach, to jest w Kowaleszczyznie pod Tykocinem i w Urdominie między Kalwaryją a Sejnami; próćz tego w gubernii Grodzieńskiej o milę od Goniądza mają w gaiku daleko większą osadę od wszystkich znajdujących się w Królestwie.
Ptakto bardzo ostrożny, nigdy się na widoku podejść niedający; w każdym razie tak baczny, że nawet podchodzony z za zasłony najczęściej się postrzeże i zawczasu ucieknie. Żywiąc się głównie rybami znaczne wyrządza szkody w zarybku. Prócz tego łowi żaby, myszy, raki i wodne robactwo, a szczególniej gąsienice szklarków.

Trzeba uważać...

Gnieździ się zawsze na wysokich drzewach; najczęściej na sosnach, olszach i dębach, niekiedy w towarzystwie bocianów i gawronów, a w krajach więcej południowych razem z innemi czaplami. Raz tylko znalazłem jej gniazdo na wyspie piaszczystej wśród Wisły, pod Puławami; było usłane na karpinie wyrzuconej na piasek i zawierało 2 jaja zasiedziane; zdaje się więc, że usadowiła się w tem miejscu w pośpiechu po stracie początku zniesienia. Pospolicie niesie 3 lub 4 jaja. Dzieci jej chciwie pospólstwo wybiera, co się także nie mało przyczynia do ciągłego ubywania jej osad.